Ηδική μας Εποχή

Η δική μας Εποχή.

Γεωργίου Αθ. Δαλαμάγκα, Ιατρού-καρδιολόγου.

Ο Ντίκενς έγραψε:

            «Ήταν οι καλύτερες μέρες, ήταν οι χειρότερες μέρες, ήταν τα χρόνια της σοφίας, ήταν τα χρόνια της άνοιας, ήταν η εποχή της πίστης, ήταν η εποχή της ολιγοπιστίας, η εποχή του φωτός και η εποχή του σκότους, ήταν η άνοιξη της ελπίδας και ήταν ο χειμώνας της απελπισίας, είχαμε μπρος μας τα πάντα, είχαμε μπρος μας το τίποτε, πηγαίναμε όλοι στον Παράδεισο, πηγαίναμε όλοι στο αντίθετό του».

            Αυτή ήταν η εισαγωγή με την οποία άρχιζε ο Ντίκενς το πασίγνωστο μυθιστόρημα «Ιστορία Δύο Πόλεων» τότε, στην εποχή της Γαλλικής επανάστασης, σε μια προσπάθειά του να μεταδώσει, με το δικό του τρόπο, στους αναγνώστες του Λονδίνου τα όσα συνέβαιναν στο Παρίσι.

             Αν ζούσε σήμερα, τι θα έγραφε, άραγε, για τη δική μας εποχή; Υποτίθεται, σύμφωνα με τις προσδοκίες της παγκόσμιας εξέλιξης, πως θα εύρισκε τη δική μας εποχή ασύγκριτα καλύτερη από τη δική του. Αναμφισβήτητα είναι καλύτερη κυρίως σε ότι αφορά στο θέμα των υλικών αγαθών.  Δυστυχώς στην πραγματικότητα δεν υπάρχουν μεγάλες διαφορές μεταξύ των δύο εποχών, από την άποψη της ανθρωπιστικής θεώρησης του κόσμου.

            Ούτε καλύτερες μέρες ζούμε οι άνθρωποι σήμερα, ούτε έχουμε στρέψει ολότελα τα μάτια μας προς το φως, ενώ λοξοκοιτάζουμε όλο και περισσότερο προς το σκοτάδι.

            Οι ουμανιστικές αξίες σήμερα δεν αποτελούν προτεραιότητα του κόσμου, που τείνει να προτιμάει περισσότερο τα υλικά αγαθά και να ταλαντεύεται ανάμεσα στις πάμπολλες και διχαστικές δοξασίες των κατά καιρούς εμφανιζόμενων μωροφιλόδοξων, που επιτήδεια παρασύρουν τους αφελείς και εύπιστους στην ουτοπία.

            Δικαιοσύνη και ισονομία, αξίες για τις οποίες έγινε η Γαλλική Επανάσταση, κάθε άλλο παρά υπάρχουν.  

            Όμως οι θρησκευτικοί και εθνικιστικοί φανατισμοί φουντώνουν, πάλι σχεδόν παντού και ο φόβος να μας οδηγήσουν πίσω στο σκοταδισμό και στη βαρβαρότητα του Μεσαίωνα είναι προ των πυλών.

            Μήπως εξαφανίστηκε η φτώχεια και εξαλείφτηκε η πείνα από τον κόσμο;

            Μήπως σταματήσαμε τους πολέμους και εγκαταστήσαμε μόνιμα την ειρήνη πάνω στη γη;

            Υπάρχει πραγματική αγάπη μεταξύ των ανθρώπων ή βασιλεύει παντού το μίσος, ο εγωισμός και ο υπέρμετρος ατομικισμός;

            Υπάρχει πράγματι μεγάλη πνευματική ανέλιξη του ανθρώπου από τότε, ναι, έχουμε προοδεύσει πολύ, έχουμε πάει στο φεγγάρι και σχεδιάζουμε να πάμε και σ’ άλλα αστέρια. Η τεχνολογία μας βοήθησε να πετάξουμε στο διάστημα, να περπατήσουμε ακόμα και στο κενό του χάους, αλλά στη γη παραμένουμε καρφωμένοι με όλες τις μικρότητές μας.  Και ακόμα, αντί να θαυμάσουμε το μέγεθος της απεραντοσύνης της Δημιουργίας του Θεού, απομακρυνθήκαμε απ’ αυτόν και θεοποιήσαμε τον άνθρωπο. Κομπορρημονούμε με τον άκρατο εγωισμό και τον ατομικισμό μας κι ας τρέμουμε, κι ας παραλύουμε  μπροστά στα ακραία φυσικά φαινόμενα, που αδυνατούμε να ερμηνεύσουμε και περισσότερο να τα αντιμετωπίσουμε. Και παρά τη μικρότητά μας και τις ατέλειές μας, σε ατομικό επίπεδο επιδιώκουμε την κερδοφορία και τον πλουτισμό. Όσοι σκοπεύουν σ’ αυτά τα πετυχαίνουν με απληστία, χρησιμοποιώντας πάντοτε την ιδιοτέλεια και την  σκοπιμότητα σε κάθε βήμα της ζωής τους. Αυτοί είναι και εκείνοι που εφευρίσκουν εύκολα την απάτη και την εξαπάτηση ανθρώπων και πολιτείας, προκειμένου να πετύχουν τους άνομους σκοπούς τους.  Η ιδιοτέλεια είναι που σκοτώνει τα ιδανικά, καλύπτει και αχρηστεύει κι αυτές ακόμα τις αγαθές προθέσεις.

            Όλα αυτά, ή τα περισσότερα απ’ αυτά, δεν έλειπαν στην εποχή του Ντίκενς, γιατί είναι μέσα στις ανθρώπινες αδυναμίες.  Έλειπαν όμως κάποια σημαντικά επιτεύγματα για τα οποία καυχόμαστε σήμερα.

            Στις μέρες μας αναπτύχθηκε στο έπακρο η διαφήμιση και γι’ αυτό ο αιώνας μας ονομάστηκε αιώνας της Διαφήμισης. Δυστυχώς η διαφήμιση δε λέει ολόκληρη την αλήθεια, την κρύβει και λέει, στα φανερά, ψέματα, επιδιώκοντας να παρασύρει τον κόσμο να «αγοράσει» το  διαφημιζόμενο προϊόν ή να ασπασθεί μια άποψη που τάχα είναι καλύτερη από μια άλλη, που την ανταγωνίζεται.  Άρα, είναι φανερό, πού σκοπεύει η διαφήμιση, αλλά δυστυχώς πετυχαίνει τελικά στο σκοπό της με την επιτήδεια και μεθοδευμένη  επένδυση της προβολής της και το συχνό βομβαρδισμό του κοινού από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Πόλεμος και συμφέροντα κρύβονται πίσω και από τη διαφήμιση.

            Εκείνο που οπωσδήποτε έλειπε  από την εποχή του Ντίκενς ήταν η εύκολη επικοινωνία. Οι άνθρωποι της εποχής του ασφαλώς επικοινωνούσαν, αλλά με μεγάλη βραδύτητα. Ειδήσεις, αλληλογραφία, εντολές, διαταγές και λοιπά μεταφέρονταν με πεζούς αγγελιοφόρους, με κάρα και άμαξες. Σήμερα εμείς καυχιόμαστε πως στον τομέα αυτόν έχουμε θριαμβεύσει. Διαθέτουμε, αεροπλάνα, γρήγορα τρένα και προπαντός  τηλέφωνα, σταθερά και κινητά, Φαξ, ραδιόφωνα, τηλεοράσεις, έχουμε το διαδίκτυο, τα e-mail και τα SMS και μ’ αυτά τα μέσα παίρνουμε εύκολα και άμεσα τις πληροφορίες από παντού και μαθαίνουμε τα γεγονότα και συγχρόνως τα βλέπουμε στην τηλεόραση την ίδια στιγμή που συμβαίνουν. Με το διαδίκτυο μπορούμε να παρακολουθούμε συζητήσεις  και να συμμετέχουμε σε σ’ αυτές,  ακόμα κι αν γίνονται στο άλλο ημισφαίριο της γης. Κανένας κάτοικος της γης δεν μπορούσε να φανταστεί, όχι το δέκατο όγδοο αιώνα, αλλά ούτε και πριν από κάποιες δεκαετίες του εικοστού αιώνα, πως θα ήταν δυνατόν να φθάσουμε ως εδώ, που βρισκόμαστε σήμερα.         

            Το διαδίκτυο αναμφισβήτητα προσφέρει στον καθένα μας εξαιρετικές και ανεκτίμητες υπηρεσίες: Άμεση πληροφόρηση και ενημέρωση, ευκαιρία για σπουδές, έρευνα και επιμόρφωση, ευκαιρία για περιήγηση στον κόσμο και στον πλανήτη  οποιαδήποτε στιγμή του εικοσιτετραώρου.  Δεν υπάρχουν όμως κίνδυνοι από τη χρήση του; Συμβαίνουν ήδη πάρα πολλές παρενέργειες, η εξάρτηση, η παραπληροφόρηση, οι υποκλοπές πληροφοριών και η χρησιμοποίησή τους για κακούς σκοπούς, είναι μερικές απ’ αυτές. Το κακό παραμονεύει παντού.

            Με όχημα το διαδίκτυο αναπτύχθηκαν τα λεγόμενα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπως είναι το Facebook, το Twitter, το  youTube, to e-mail, το Histogram και άλλα, με τα οποία δίνεται η ευκαιρία στους πολίτες να επικοινωνούν μεταξύ τους και να ανταλλάσσουν γνώμες και ιδέες επί παντός επιστητού. Εκεί λοιπόν, γίνεται το έλα να δεις, εκεί βασιλεύει αλαλούμ, από τα εκατομμύρια των συνομιλητών και τους μύριους τρόπους με τους οποίους εκφράζονται, ελευθερία του λόγου και της έκφρασης το λένε, αλλά πρόκειται για Βαβυλωνία.

            Είναι γνωστός ο μύθος του Πύργου της Βαβέλ και τα αποτελέσματά του.  Στο σημερινό Πύργο της Βαβέλ, που είναι το διαδίκτυο, οι άνθρωποι ομιλούν την ίδια γλώσσα, την Αγγλική που καθιερώθηκε ως διεθνής. Άρα, η έλλειψη συνεργασίας και η ασυνεννοησία δε θα προκύψουν από τη γλώσσα, αλλά από τις αντίθετες και αντιφατικές γνώμες που καταγράφονται με τρόπο επίμονο, πρόχειρο και δυσνόητο. Ο καθένας λέει και γράφει αυτό που ξέρει, αλλά και αυτό που δεν ξέρει, αυτό που θέλει ο ίδιος να γράψει και αυτό που άλλοι του το επιβάλλουν.  Με τον τρόπο αυτό υπάρχει φόβος κάποτε να μην υπάρξει ομοφωνία και να προκύψει σύγχυση και ασυνεννοησία όχι μόνο ανάμεσα στον απλό λαό, αλλά και μεταξύ των ειδικών και υπεύθυνων ανθρώπων και να καταλήξουμε στο ίδιο ή και σε χειρότερο ακόμα  σημείο, από εκείνο στο οποίο βρέθηκαν οι αρχαίοι Βαβυλώνιοι. Μήπως το διαδίκτυο είναι μια άλλη μορφή του Πύργου της Βαβέλ, που μας οδηγεί πάλι προς την σύγχυση και την αδυναμία συνεννόησής μας, για να αποδεχθεί τελικά, πως τίποτε δεν άλλαξε από τότε στην ανθρώπινη φύση μας (παραμένουμε αλαζόνες και βλάσφημοι) και πως μέσα μας βασιλεύουν ακόμα η ματαιότητα, η υπεροψία, ο  εγωισμός και η δίψα για απόκτηση αχρείαστης δύναμης;  

                                                                                           06/11/2015